Page 6 - DRG

Nahita’dan NİĞDE’ye

Antik adı Nahita olan Niğde toprakları M.Ö. 30-395 yıllarını kapsayan Roma devrinde tarihinin en önemli siyasi
konumlarından birini yaşamıştır. Bu dönemde Tyana çevresinde yoğun yapılaşma görülür. Saraylar, mabetler, su kemerleri
ve yerleşim birimleriyle oldukça büyük bir kent konumuna getirilmiştir. M.S. 395 yılında ise Anadolu Bizans hükümranlığı
altına girmiştir. Tyana kenti, 931 yılındaki Arap istilası sonucu büyük ölçüde yıkılmıştır.
Anadolu Selçuklu devleti döneminde Niğde, Türk İslam şehri haline gelmiştir. Niğde’de imar faaliyetinde bulunan emirler
kendinden önceki şehir dokusuna zarar vermeden onu geliştirmenin çabasında olmuştur. Niğde’nin hemen hemen her
yerinden görülebilecek Alâeddin Camii, adını kudretli sultan Alâeddin Keykubat’tan alır. Selçuklu sultanı bu camiyi o
dönemin Niğde meliki olan Zeyneddin Beşare aracılığı ile yaptırmış ve Niğde’ye Müslüman mührünü vurmuştur.
Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara 1243 Kösedağ Savaşı’nda yenilince Türk siyasi birliği bozulmuştur. İkinci beylikler
dönemi olarak adlandırılan dönemde Niğde, Karamanoğlu ve Eratna beylikleri arasında el değiştirmiş ve nihayetinde
Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı sancağı olmuştur. Şehrin durumu ile ilgili ayrıntılı bilgilere ulaştığımız Osmanlı
tahrir defterlerine göre 16.yy’ın ilk yarısında Niğde’de 731 hanenin mevcut olduğunu ve yaklaşık nüfusunun da 4 -5 bin
olduğunu görmekteyiz.

1878-1879 yılına ait bir kayıtta Niğde Sancağı; Niğde, Bor, İlk Maarif Teşkilatı da, 1924 yılında Niğde’nin il olmasıyla
Aksaray, Ürgüp, Nevşehir kazalarından oluşmaktaydı. Niğde birlikte kurulmuştur. Bugün, müdürlüğümüze bağlı,
Sancağı’na bağlı nahiyeler ise Fertek, Yahyalı (Kayseri), merkez ilçe dışında her ilçede İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Anduğu (Altunhisar), Şucaaddin (Ulukışla) ve Arabsun ‘dan bulunmaktadır. İl Milli Eğitim Müdürlüğü, aynı zamanda,
(Nevşehir-Gülşehir) oluşmaktadır. Bu dönemde Niğde merkez ilçe eğitim hizmetlerini de yürütmektedir. İl ve ilçe
merkez kazası ve köylerinde 4463 hanede 17478 kişi ikamet Milli Eğitim Müdürlükleri, çalışmaların özelliklerine göre
etmektedir. şubeler ve bürolar ile kurul ve komisyonlardan meydana
gelmektedir. Okullar ise İlçe Milli Eğitim Müdürlüklerine
Osmanlının çöküş dönemi ile başlayan ve çok uzun bir zaman bağlı olarak çalışmalarını yürütmektedirler
devam eden kargaşa ve belirsizlik, Milli Mücadele ile başlayan
Cumhuriyet’le devam eden yeni dönemde son bulmuştur.
Cumhuriyet’le başlayan istikrar, bütün Türkiye’de olduğu
gibi, Niğde’de de bayındırlık, eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel
alanlarda büyük gelişmeleri beraberinde getirmiştir.
EĞİTİM VE NİĞDE

Maarif Teşkilatı tarihi ile ilgili belgeler 1954 yılında çıkan
yangında yok olduğundan kuruluş ile ilgili belgeler
bulunmakla birlikte, Niğde Sancağı’nda İl Milli Eğitim
Müdürlüğünün çalışmaları için bir başlangıç tarihi
zikredilmesi gerekiyorsa, 1914 yılında Konya vilayetinden
ayrılarak bağımsız bir sancağa dönüşmesi temel alınabilir.

6